przygotowana w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji w konkursie architektoniczno-urbanistycznym
Jest to opracowanie konkursowe, koncepcyjne, które może być doskonalone. W projekcie tym powinny być dokonywane zmiany wynikłe z zapotrzebowania (i etapowania inwestycji) Urzędu Miasta w Starachowicach oraz wynikłe z konsultacji społecznych i poprawek autorskich.
AUTORSKI OPIS PRACY KONKURSOWEJ
1. PODSTAWA OPRACOWANIA
Zaproszenie ogłoszone przez Urząd Miasta w Starachowicach dnia 2006-07-17 do wzięcia udziału w postępowaniu o charakterze konkursowym na opracowanie "Koncepcji projektowej zagospodarowania terenu parku miejskiego i obszaru Szlakowisko" w Starachowicach na pow. ok. 18 ha.
2. CEL OPRACOWANIA
- Uzyskanie na podstawie analizy stanu istniejącego rozwiązania łączącego wysokie walory krajobrazowe z "ożywieniem" opuszczonej i zaniedbanej zielonej części miasta wraz z programem kulturalno-rekreacyjnym, poprawą dostępności i bezpieczeństwa oraz realnością techniczną w atrakcyjnym rejonie miasta;
- Określenie ogólnych zasad, propozycji i środków kształtowania ładu przestrzennego oraz podziału na zadania przy głównym założeniu rewitalizacji parku.
3. OBSZAR OPRACOWANIA
Teren opracowania stanową: Park Miejski im. Stefana Żeromskiego, zwany w projekcie Starym Parkiem oraz poprzemysłowy obszar wylewki wielkopiecowej, na którym nastąpiła niekontrolowana ekspansja zieleni - tzw. Szlakowisko.
W ramach analiz do obszaru opracowania włączono również okolice Starachowickiego Centrum Kultury oraz rejon nieczynnej fontanny i miasteczka ruchu drogowego przy szkole podstawowej nr 9.
4. IDEA OPRACOWANIA
ZAŁOŻENIA
- Teren opracowania jest jednym z najcenniejszych obszarów miejskich ze względu na walory krajobrazowe i środowiskowe (klimatu miasta), o dużym i niewykorzystanym potencjale przyrodniczym.
- Teren jest obecnie zaniedbany i zapuszczony.
- Teren opracowania został przeanalizowany w sporządzonym przez gminę Starachowice Lokalnym Programie Rewitalizacji (LPR). Dokonano szereg analiz społeczno-ekonomicznych i funkcjonalno-przestrzennych. Na terenie pokrywającym się z opracowaniem konkursowym Wydzielono specjalne jednostki przyjęte do rewitalizacji (R-3 SZLAKOWISKO z Parkiem Miejskim i R-9 STRAŻ POŻARNA).
TEZA
- Istnieje możliwość odzyskania blasku parku (w starej części) jak i wizualne oraz funkcjonalne połączenie z obecnie dziko zarośniętą poprzemysłową częścią "Szlakowisko";
- Tereny opracowania nadają się, a wręcz wymagają stworzenia dodatkowego programu przyciągającego mieszkańców ponad 50-tysięcznego miasta. Program ten może obejmować kulturę (amfiteatr), rekreację z elementami sportu (boiska, skatepark, park rowerowy), edukację (mini ZOO) uzupełniony usługami ogólnomiejskimi;
- Teren może zostać powiązany z osiedlami miejskimi i innymi terenami miejskimi (np. ścieżki rowerowe w kierunku stawu, stadionu, centrum, Muzeum Przyrody i Techniki).
5. ZAŁOŻENIA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNE
Wprowadzenie zróżnicowanego programu wzbogacającego i ożywiającego rejon Parku Miejskiego (uwaga: zadania realizacyjne szczegółowo opisano w ostatnim rozdziale opisu).
Kultura
Amfiteatr - obecnie brak podobnego obiektu w Starachowicach, muszla koncertowa w Parku Miejskim od wielu lat nie istnieje, a okrągły plac Na Szlakowisku nie spełnia warunków percepcji dla wykonawców (brak zaplecza), widzów (brak miejsc siedzących), okolicy (odgłos imprez). Projekt przewiduje lokalizację amfiteatru po zachodniej stronie głównego wyniesienia Szlakowiska.
Teatr Letni przy SCK (w przypadku zapotrzebowania) - bliskość najważniejszej placówki kulturalnej miasta predysponują bliską lokalizację, w naturalnym zagłębieniu stoku osiedla Wzgórze.
Teren ten jest obecnie zadrzewiony, co można wykorzystać jako mały amfiteatr w zieleni.
Edukacja
Mini ZOO - w części Starego Parku (okolice dawnej muszli koncertowej). Kilka porównywalnych wielkościowo miast w Polsce posiada własne małe ZOO (Leszno, Ełk), mini zagrody ze zwierzętami powstają nawet w wioskach. Powstanie mini ZOO wydatnie uatrakcyjniłoby teren Parku.
Rekreacja / sport
W projekcie wydzielono następujące elementy rekreacji i sportu:
- Zespół sportowy - na terenie Państwowej Straży Pożarnej. Opracowanie konkursowe uwzględnia (i poszerza) wytyczne przygotowane w ramach programu rewitalizacji przez Straż Pożarną;
- Park Rowerowy - dla miłośników kolarstwa górskiego przewiduje się dosyć rozległy teren w pobliżu ul. F.Chopina. Przewiduje się plac dla zawodów Trial z mini-trybuną oraz trasę zjazdową długości 450 metrów dla zawodów typu Dual Slalom i 4xCross. Teren dostępny jest z systemu ścieżek rowerowych;
- Park Wspinaczkowy - zlokalizowany w części Szlakowisko na tle wylewki wielkopiecowej i drzew.
Przewidziane ścianki o różnym stopniu trudności;
- Skatepark - u podnóża głównego wyniesienia Szlakowiska, możliwe wykorzystanie zaplecza dla placu sportowego;
- Plac Sportowy - w miejscu obecnego okrągłego placu imprez masowych i boisk. Przewiduje się adaptację funkcji z poszerzeniem jej o dodatkowe ukształtowanie trybun i zaplecza (w miejscu obecnej sceny);
- Boisko - odtworzenie boiska "na tyłach" budynku Starostwa Powiatowego;
- Atrakcje zimowe - przewiduje się przygotowanie przynajmniej trzech stoków dla "małych saneczkarzy" oraz zimowe wykorzystanie trasy rowerowej w części Szlakowisko (kuligi dla dzieci).
Dzieci
Ogródek Jordanowski - w dolinie Starego Parku, w pobliżu SCK i mini ZOO. Oprócz placu zabaw (podzielonego na grupy wiekowe) przewiduje się świetlicę (z miejscem dla ochrony i sanitariatami), wioskę indiańską i miejsce na zabawy w zieleni.
Woda
Elementem podnoszącym atrakcyjność Parku jest eksponowanie cieku wodnego. Projekt przewiduje oczyszczenie brzegów oraz dwa spiętrzenia "Strumyka Parkowego" tworzące stawy w dogodnych lokalizacjach.
Kolejka
W projekcie zarezerwowano teren pod odbudowę kolejki wąskotorowej od Wielkiego Pieca do Szlakowiska - po jej dawnym śladzie, z możliwymi modyfikacjami przebiegu.
W przyszłości byłaby to nie lada atrakcja. Obecnie na terenie muzeum odtwarzane są torowiska oraz planuje się połączenie linii Starachowice - Iłża z Wielkim Piecem. Wyprowadzając kolejkę z Wielkiego Pieca w stronę parku, Szlakowisko dołączyłoby do najważniejszych turystycznych atrakcji miasta i okolicy. Na terenie Muzeum Przyrody i Techniki powstaje Skansen Kolei Przemysłowych, zatem problem zaplecza byłby rozwiązany.
Bezpieczeństwo
Istotnym problemem (podkreślanym w analizach LPR) są zagrożenia wynikające z braku bezpieczeństwa w najbliższej okolicy Parku Miejskiego.
Projekt przewiduje dostosowanie najważniejszych ciągów pieszych i pieszo-rowerowych do przejazdu patroli policyjnych i Straży Miejskiej. Zagrożenia te zmniejszy większa dostępność terenu, prześwietlenie drzewostanu i program występujący w Parku.
Zgodnie z sugestiami Urzędu Miasta w projekcie zaproponowano lokalizację kamer monitoringu (przy poszczególnych elementach zagospodarowania, w miejscach dobrej widoczności).
Urwiska Szlakowiska należy zabezpieczyć barierą, w projekcie przewiduje się również wydzielenie ogrodzeniem części najbardziej wyniesionej (np. zamykanie na noc, w trakcie imprez w amfiteatrze).
6. ZIELEŃ
Na terenie całego Parku należy przeprowadzić poważne zabiegi pielęgnacyjne. Podstawowe zadanie to "prześwietlenie" drzew i zarośli - wycinka słabych i młodych drzew (głównie samosiejek), tak by światło słoneczne dochodziło do dolnych partii drzewostanu.
Zaleca się wprowadzanie dzrew i krzewów o zróżnicowanym okresie kwitnienia - wprowadzenie kolorystyki w różnych porach roku)
- Nowe nasadzenia prowadzące - gatunki: lipy krymskie, jarzębiny, klony kuliste, robinie kuliste:
- wzdłuż ulicy Na Szalakowisku;
- Aleja Armii Krajowej (przed Policją);
- ul. Marszałka J.Piłsudskiego (przed Gazownią);
- stopniowa wymiana starych topól wzdłuż ulic (np. J.Krzosa).
- Kontynuacja alei kasztanowców wzdłuż ul. T.Krywki;
- Wzdłuż Strumienia Parkowego rosną wysokie topole, które z czasem powinny być zastąpione lipami bądź dębami.
Specjalnego potraktowania wymaga Ogród Geometryczny przy SCK. Należy dokonać renowacji tej części parku (żywopłoty, gazony, klomby). Nowym elementem łączącym ww. ogród i Stary Park jest przedłużona poprzeczna oś kompozycyjna. W starej części Parku wymaga przycięcia istniejących drzew w formę korytarza zakończonego punktem widokowym na wyniesieniu. W projekcie przewidziane są również dwa mniejsze przycięcia pod skosem do głównej osi nowego założenia, również zakończonych placykami widokowymi.
Zieleń zabezpieczająca. Przy urwiskach Szlakowiska za barierą przewiduje się zastosowanie niskopiennej i kłującej roślinności ochronnej.
7. ELEMENTY MAŁEJ ARCHITEKTURY
W części starej Parku system chodników jest dobrze wykształcony, choć zaniedbany. W przypadku nowych realizacji i remontów proponuje się wykonywanie chodników na podobnych zasadach kształtowania: odcinki proste z załamaniami na zakrętach ciągów pieszych. Preferuje się stosowanie kwadratowych płyt chodnikowych.
Dla odmiany, w części Szlakowisko alejki chodnikowe mają łukowate kształty, bez załamań na zakrętach. Jako wykończenie preferuje się koskę brukową pozwalającą na łukowe kształtowanie chodników (w rodzaju "Nostalit", "Bulwar").
Korzystnym rozwiązaniem byłoby przyjęcie zasady różnych odcieni w kolorystyce chodników między dwiema częściami Parku.
Ścieżki rowerowe wykonane z kostki brukowej koloru różowego o krawędziach dających po ułożeniu gładką powierzchnię.
Zróżnicowanie między częściami parku powinno być widoczne w pozostałych elementach małej architektury: siedziskach, ławeczkach, latarniach, koszach na śmiecie. W części Starego Parku elementy te powinny być bardziej stylizowane (np. do okresu "międzywojennego"), a w części Szlakowisko nawiązujące do współczesności.
Wybór wymaga dalszych analiz, a być może konkursu na zaprojektowanie charakterystycznych elementów małej architektury dla Starachowickiego Parku Miejskiego.
Wszelkie nowe realizacje kubaturowe obsługi Parku za wyjątkiem zaplecza Amfiteatru powinny być pawilonami i "budyneczkami" o charakterze architektury ogrodowej. Dopuszczone są formy powodujące "ukrycie" tj. wkomponowanie w zbocze, obsypanie ziemią. W Ogrodzie Jordanowskim świetlica może przybrać kształt bajkowy (w granicach rozsądku) jak np. replika chatki "Baby Jagi" - nieużytkowanego sklepu przy ul. T.Krywki.
8. KOMUNIKACJA
Układ drogowy
Zasadniczy układ drogowy pozostaje bez zmian. W projekcie jest przewidziana wewnętrzna uliczka dojazdowa do amfiteatru, wykorzystywana przez organizatorów i służby miejskie.
Zaleca się modernizację skrzyżowań kończących ul. Na Szlakowisku na skrzyżowania w formie rond, ze względów bezpieczeństwa (mniejszych prędkości).
Komunikacja publiczna
Ogólne powiązania komunikacji publicznej w tym rejonie pozostają bez zmian. Proponuje się korektę lokalizacji przystanków miejskich (dodanie pary przystanków) w rejonie skrzyżowania Alei Armii Krajowej z ul. Na Szlakowisku (projektowane rondo) i bliżej istniejącego ronda u zbiegu ulic J.Krzosa i Konstytucji 3-go Maja. Warto przywrócić ruch kilku linii na ul. J.Krzosa (zlokalizowanych w ich dawnym miejscu)
Komunikacja piesza
Sieć istniejących chodników (w części Starego Parku) oraz wydeptanych ścieżek, które są przewidziane do modernizacji zostaje wzbogacona o nowe połączenia:
- nowe wejście (zejście) do parku od strony skrzyżowania ul. Radomskiej i J.Krzosa;
- połączeń z nowym budynkiem Starostwa Powiatowego;
- wejście między terenami Straży Pożarnej i Policji;
Wejścia do parku proponuje się zaakcentować bramami (z tablicami informacyjnymi i regulaminem parku) z możliwością dobudowy wkomponowanych kosków handlowych.
Trasy rowerowe
Na terenie opracowania występuje lokalny węzeł ścieżek rowerowych (prowadzonych niezależnie i razem w pasażach-pieszo rowerowych). Kierunki obsługiwane:
- os. Stadion;
- kompleks sportowy przy ul. Szkolnej;
- Majówka - ul. S.Staszica (obecnie istniejące szlaki rowerowe);
- Aleja Armii Krajowej;
- Muzeum Przyrody i Techniki (obecnie istniejące szlaki rowerowe);
- Starachowice Dolne.
Parkowanie
Plan określa usytuowanie parkingów na terenie opracowania. Są to parkingi obrzeżne i parkingi o ograniczonym postoju - szczegółowe rozmieszczenie znajduje się na projektowym schemacie komunikacyjnym.
Wyszczególnić można następujące rejony parkowania wraz z określeniem ilości miejsc parkingowych:
- główny parking przy ul. Na Szlakowisku - 85 mp.;
- parking przy Starostwie - 60 mp.;
- parking przy północnym wejściu do Muzeum Przyrody i Techniki - 40 mp.;
- parking przed Gazownią - 22 mp.;
- parking przy Starachowickim Centrum Kultury - 26 mp. (z możliwością rozbudowy);
- parking przy markecie Lazur - 16 mp.;
- parking przy supermarkecie Champion - 100 mp.;
- parking przed Policją - 15 mp.;
- parking przy pawilonach handlowych - 24 mp.;
- parking przed biurowcem MOPS-u - 11 mp.;
- parking przy ul. T.Krywki - 13 mp.
Podsumowując, wokół terenu opracowania przewidzianych jest ok. 400 miejsc parkingowych.
Należy podkreślić, że zapotrzebowanie na miejsca parkingowe będzie miało miejsce w przypadku imprez masowych, które w większości przypadków odbywają się w okresie małego zapełnienia okolicznych parkingów (wieczory, weekendy).
Stały program wystarczająco obsłużą parkingi przy ul. Na Szlakowisku (plac sportowy) i T.Krywki (mini ZOO).
9. OCHRONA WARTOŚCI KULTUROWYCH
Starachowicki Park nosi imię Stefana Żeromskiego. O tym fakcie obecnie w Starachowicach mało kto wie. Na kolistym placu w pobliżu ul. T. Krywki postuluje się lokalizację formy rzeźbiarskiej upamiętniającej świetokrzyskiego pisarza.
Teren starej części Parku położony jest w obrębie dawnej kopalni rudy żelaza "Herkules". Projekt przewiduje nadanie nazwy wąwozowi lub Parkowemu Strumykowi nazwy dawnej kopalni oraz umieszczenie tablicy pamiątkowej lub rzeźby nawiązującej do tej lokalizacji.
W bezpośrednim sąsiedztwie Parku Miejskiego znajdują się budynki o charakterze zabytkowym a nie będące pod prawną ochroną. Postuluje się podjęcie kroków prawnych ze strony właścicieli oraz Urzędu Miasta w celu ochrony (np. zapisów w planach miejscowych).
Do takich obiektów można zaliczyć:
- budynek dawnego kina "Strażak";
- biurowiec instytucji komunalnych (MOPS) - dawna siedziba Starostwa;
- domy urzędnicze przy ul. T.Krywki i Hutniczej;
- kolonie robotnicze (m.in. przy ul. J.Krzosa);
- budynek Starachowickiego Centrum Kultury - pierwotnie Dom Ludowy;
- budynek niedawnej siedziby Sanepidu.
10. UWARUNKOWANIA REALIZACYJNE
Projekt przewiduje tematyczne wydzielenie zadań realizacyjnych. Wyszczególnienie i pogrupowanie pozwoli na ustalenie priorytetowych zadań i etapowanie tych inwestycji (przygotowanie finansowania, szczegółowe projekty a później realizację) zgodnie z wymaganiami Urzędu Miasta.
ZADANIA INWESTYCYJNE z opisem
A - obszar "Stary Park"
Zadanie ogólne: "Prześwietlenie" Parku z wycięciem słabych i młodych gatunków drzew.
- A1. Ciągi piesze i pieszo-rowerowe.
- A1a. Nowe wejście od Parku ze schodami od strony nowego ronda u zbiegu ulic Radomskej i J.Krzosa; w miejscu niewielkiego kamienistego wąwozu (materiał do wykorzystania do ogródka skalnego "mini gołoborza").
- A1b. Pasaż pieszo-rowerowy od Starachowic Dolnych do ul. F.Chopina szerokości 3,5-4,0 m przystosowany do przejazdu patroli policyjnych i straży miejskiej (ew. ochrony).
- A1c. Kolisty plac w pobliżu ul. T.Krywki, z elementami małej architektury i zieleni ozdobnej
- A1d. Pasaż pieszy od ul. F.Chopina do kolistego placu szerokości 4,0-4,5 m przystosowany do przejazdu patroli policyjnych i straży miejskiej (ew. ochrony).
- A1e. Pasaż pieszy od ul. T.Krywki przez kolisty plac do małego placu na końcu lokalnego płaskowyżu szerokości 4,0-4,5 m przystosowany do przejazdu patroli policyjnych i straży miejskiej (ew. ochrony) z możliwością zawrócenia.
- A1f. Pasaż pieszy na północ od terenu PTTK (po śladzie historycznej drogi).
- A1g. Ścieżka rowerowa szerokości 2 m od ul. F.Chopina do ul. T.Krywki - część trasy z os. Stadion w kierunku Szlakowiska i Starostwa - zintegrowana z zadaniem B1f.
- A2. Zagospodarowanie cieku wodnego (Parkowego Strumyka).
- A2a. Oczyszczenie i uregulowanie przepływu strumienia wraz z wąwozem w górnej części (nazwanym Wąwozem Herkules - od niegdysiejszej kopalni rudy żelaza).
- A2b. Spiętrzenie w okolicy nowego wejścia do parku od strony północnej (A1a).
- A2c. Spiętrzenie w okolicy Mini ZOO i Ogródka Jordanowskiego - w miejscu istniejącego poszerzenia koryta strumienia.
- A3. Park Rowerowy.
- A3a. Trasa zjazdowa długości ok. 450 m dla zjazdów na czas, zawodów Dual Slalom i 4xCross. Wymaga szczegółowych analiz z inwentaryzacją zieleni i ewentualną korektą przebiegu trasy ze względu na zieleń. Profil trasy przedstawiono na jednej z plansz.
- A3b. Plac do Trialu o wymiarach 16 x 20 m (z możliwością korekty) z przygotowanymi przeszkodami i mini trybuną; połączony z trasą zjazdową (połączenie zawodów).
- A4. Ogródek Jordanowski.
Plac zabaw zróżnicowany kolorem podłoża i zestawem urzędzeń, świetlica (o powierzchni ok. 40 m2) - formą i wielkością bardzo zbliżony do domku "Baby Jagi" - opuszczonego sklepiku przy ul. T.Krywki z pomieszczeniem dla ochrony i sanitariatami obsługującymi ogródek, placyk z małymi domkami i zestawem "wioski indiańskej".
- A5. Mini ZOO
Obszar w środkowej części parku (z dala od miejskiego zgiełku) podzielony na dwie części (możliwość etapowania).
- A5a. Część w dolinie po byłej muszli koncertowej (wykorzystanie wyniesienia sceny na punkt obserwacyjny) ze zwierzętami gospodarskimi (w tym egzotycznymi) jak np. osiołki (domowy i karłowaty), tchórzofretki, świnki wietnamskie, kozy domowe, lamy, kuce szetlandzkie, perliczki, pawie, kury ozdobne, gołębie, kaczki, króliki (miniaturowe i olbrzymie). Od strony kolistego placyku pawilon edukacyjny z zapleczem, z ekspozycją małych zwierząt (gryzonie). W najniżej położonym terenie - sadzawka dla kaczek.
- A5b. Część bardziej zadrzewiona - preferowana dla zwierząt dzikszych - leśnych, np. jelonki, jenoty, lisy, strusie, przepiórki, bażanty. Od strony kolistego placyku pawilon edukacyjny z zapleczem, z ekspozycją małych zwierząt (owady, gryzonie). Możliwe wykorzystanie spiętrzenia na Strumyku Parkowym.
- A6. Element kompozycyjny nawiązujący do ozdobnego ogrodu (C1) poniżej budynku SCK.
Na poprzecznej osi kompozycyjnej (fontanna na skrzyżowaniu osi) "korytarz" przyciętych pionowo wszystkich istniejących drzew (dosadzenie niskich). Jako podkreślenie (wykorzystujące ukształtowanie terenu) proponowane są również dodatkowe symetryczne przycięcia. Na zakończeniu kompozycji punkty widokowe - wykorzystujące lokalne wyniesienia.
- A7. Stok Saneczkowy
Niewielkie wyprofilowanie nierówności. Początek na jednym z placyków kompozycji (A6), koniec przy mostku nad Strumykiem Parkowym.
- A8. Nowy pawilon gastronomiczny w miejscu dawnej kawiarni-pijalni "Parkowa"("Krakus").
- A9. Obszar (wraz z istniejącym budynkiem dawnego kina "Strażak" do wykorzystania na program rekreacyjno-usługowy z gastronomią, w formie podkreślającej kolisty plac.
B - obszar "Szlakowisko"
Zadanie ogólne: "Prześwietlenie" terenu z wycięciem słabych i młodych gatunków drzew.
- B1. Ciągi piesze, pieszo-rowerowe, lokalna ulica.
- B1a. Nowa lokalna uliczka na przedłużeniu ul. Dr W.Borkowskiego - dostępna tylko dla organizatorów imprez odbywających się w tej części Parku (amfiteatr, zawodów sportowych), służb miejskich (policja, straż) rowerzystów i pieszych. Uliczka o szerokości 5,0 m przebiega do ul. Na Szlakowisku.
- B1b. Boczna uliczka odchodząca od ww. (A1a) zakończona rondem (wymiary p.poż); dojazd szerokości 5,0 m obsługujący amfiteatr.
- B1c. Pasaż pieszo-rowerowy od ronda kończącego uliczkę (B1b) do Alei Armii Krajowej (między Strażą a Policją) szerokości 4,5 m przystosowany do przejazdu patroli policyjnych i straży miejskiej (ew. ochrony).
- B1d. Pasaż pieszy szerokości 4,5 m od Alei Armii Krajowej (między Policją a pawilonami handlowymi) do placu sportowego i uliczki poniżej Szlakowiska (ze względu na spadki ze schodami z ewentualnymi pochylniami dla niepełnosprawnych).
- B1e. Ścieżka rowerowa szerokości 2 m od Alei Armii Krajowej (skrzyżowanie z ul. Na Szlakowisku) do ul. Marsz. J.Piłsudskiego (skrzyżowanie z ul. Na Szlakowisku) wykorzystująca fragmentami wąwozy dawnej kolejki wąskotorowej, z poszerzeniem w dolnej części (parking rowerowy). W porze zimowej na znacznym fragmencie wykorzystywana jako trasa saneczkowa o łagodnym spadku (np. kuligi dla najmłodszych). Profil trasy przedstawiono na jednej z plansz.
- B1f. Ścieżka rowerowa szerokości 2 m od ul. T.Krywki do ścieżki rowerowej (B1e) - łącznik zintegrowany z zadaniem A1g
- B2. Zespół sportowy przy Straży Pożarnej.
- B2a. Boiska sportowe (do ćwiczeń i szkolenia strażaków): do piłki ręcznej 44 x 22 m z pasem rezerwowym, do siatkówki 9 x 18 m; bieżnia 5 x 60 m; trybuna wykorzystująca ukształtowanie terenu na 130 do 180 osób. Zadanie na podstawie materiałów dostarczonych przez Straż Pożarną.
- B2b. Budynek obsługi technicznej (wyszczególniony w LPR) zlokalizowany centralnie w stosunku do boiska; od strony boiska spadzisty schodkowy dach budynku wykonany w formie dodatkowej trybuny.
- B2c. Nowa wspinalnia z rozbiegiem. Wspinalnia zakończona platformną widokową z czerwonym (charakterystycznym dla istniejących budynków straży) dachem. Stanowi parafrazę dawnych wież przy remiach strażackich. Zadanie dodatkowe - realizowane w przypadku potrzeby (zużycie starej wspinalni) i zgromadzenia środków na realizację.
- B3. Amfiteatr Na Szlakowisku.
Położony w zacisznej części szlakowiska - ze względów akustycznych i estetycznych odizolowany głównym wyniesieniem ("jęzorem" Szlakowiska) od osiedla mieszkaniowego. Wykorzystujący ukształtowanie terenu. Ogrodzony. Część widowni w niecce między głównym wyniesieniem, a wysokim drzewostanem i parkowymi wąwozami. Scena na koronie sztucznej skały szlakowiskowej. Rejon sceny wymaga robót ziemnych - wybranie szlaki wielkopiecowej, zaś korona widowni dosypanie wybranego materiału (wykorzystywanego kiedyś w budownictwie)
Dostęp od strony podjazdu od południa (goście i artyści) oraz od strony ronda (widownia, kasy).
- Widownia.
- Wyprofilowanie widowni zgodne z zasadami przewyższenia teatralnego: wzniesienie rzędów wynosi 12 cm między liniami prowadzenia wzroku osób siedzących co drugi rząd. Różnica między najwyższym a najniższym punktem widowni 7,2 m. Z widowni rozpościera się wspaniały widok nie tylko na scenę, ale również na zieleń parku, kominy Wielkiego Pieca, południową część miasta i główne pasmo Gór Świętokrzyskich. Krajobrazowo może konkurować z najlepszymi amfiteatrami nie tylko w Polsce, ale i w Europie.
Widownia podzielona jest na sektory i w przypadku najbardziej wygodnego wariantu może pomieścić 3892 osób.
Wymieniona w gminnym Lokalnym Programie Rewitalizacji liczba osób w amfiteatrze wydaje się być zawyżona. Największe obiekty w Polsce posiadają widownie od 4 tys. (Mrągowo, Sopot), 5 tys. (Kielce, Zielona Góra) do 6 tys. (Opole). Większe imprezy organizowane są na stadionach sportowych.
Kolor siedzisk widowni koresponduje z zielenią parku: od ciemniejszej zieleni w niżej położonej części widowni- do jaśniejszej - w wyżej położonej.
- Scena.
- Scena zlokalizowana jest przy uskoku (po wybraniu materiału ziemnego szlakowiska) poniżej obecnej korony. Wymiary 18,5 m szerokości i 18,2 m głębokości (nie licząc zascenia). Powierzchnia: 330 m2. Zascenie otwarte jest na park (możliwość wysłonięcia w razie potrzeby). Zascenie jest jednocześnie dachem budynku dostępnego od podjazdu od strony południowej. W czasie występów główne wejście dla artystów i gości.
Na parterze budynku zaplecza zlokalizowano gastronomia, szatnie, ew. biuro; na piętrze garderoby i sanitariaty dla artystów.
W przypadku szczegółowego i większego programu (zapotrzebowania) jest możliwość powiększenia zaplecza pod sceną (np. podscenie z windą).
Od strony podjazdu forma architektoniczna nawiązuje do "skał" Szlakowiska - surowy beton z załamaniami (szczelinami okien garderób) i przeszkleniem do "jaskini" kawiarni zlokalizowanej na parterze.
- Zadaszenie sceny i zascenia.
- Przewidziane jako lekkie zadaszenie z niepalnych tworzyw rozpięte na po obwodowej konstrukcji opartej na dwóch kratownicach podwieszonych do słupów po bokach sceny.
- Zadaszenie widowni.
- W przypadku decyzji o przekrywaniu widowni przewiduje się lekkie podwieszane przekrycie na słupach stalowych, z odciągami linowymi. Przekrycie zakładane w przypadku najbardziej prestiżowych imprez.
- Reżyserka
- Na koronie widowni, w jej centralnym miejscu zlokalizowana jest reżyserka dźwięku i światła. Jest to dwukondygnacyjny budynek - na dolnym poziomie zlokalizowane są sanitariaty dla widzów.
- B4. Platforma widokowa Na Szlakowisku.
Betonowa, zabezpieczona barierami platforma o powierzchni ok. 100 m2 (wg zaleceń LPR).
- B5. Lasek Brzozowy na głównym wyniesieniu Szlakowiska.
- B5a. Uskoki głównego wyniesienia szlakowiska zabezpieczone barierami w odległości ok. 2 m od korony (na 2 metrach pas zieleni niskopiennej i kłującej). Jako dodatkowe zabezpieczenie przewiduje się ogrodzenie (z bramami) wyniesiena z Laskiem Brzozowym od strony północnej. Ogrodzenie zamykane na noc i podczas ważniejszych imprez w amfiteatrze)
- B5b. Ogrodzenie zintegrowane z ogrodzeniem amfiteatru w rejonie schodów.
- B6. Skatepark.
U podnóża głównego wyniesienia w zagłębieniu zlokalizowany jest o nieregularnym kształcie (ok. 25 x 28 m) ogrodzony Skatepark.
Zawiera elementy: Funboxy, Banki i Quotery, Grindboxy i Rurki, Rampy, Platformy (możliwość konfiguracji poprzedzonej konsultacjami z młodzieżą).
Podłoże wykonane ze szlifowanego betonu. Przewiduje się wykorzystanie istniejącego elementu wylewki szlakowej (wyprofilowanie betonem).
Dookoła Skateparku zlokalizowane chodniki z siedziskami dla obserwujących. Od strony "skały" Szlakowiska
Opaska betonowa w formie murku oporowego (wys. 0,5 - 1,0 m) zabezpieczającego przed występującymi w tym rejonie odłamkami szlaki.
- B7. Ścianki wspinaczkowe.
Zlokalizowane z zagłębieniu niższej części szlakowiska, ze sztucznymi ścianami dola różnego stopnia zaawansowania i przedziału wiekowego. Możliwość (po uprzednim sprawdzeniu) wykorzystania samotnych "skałek" Szlakowiska.
- B8. Plac sportowy.
- B8a. W miejscu obecnego okrągłego placu. Renowacja boisk. Teren zieleńca między placem a kolistym chodnikiem wykorzystana na wyprofilowanie małych górek stanowiących trybuny (w miarę potrzeby siedziska). Obecne istniejące (zniszczone) są w zbyt dalekiej odległości.
Plac przewiduje wykorzystanie do imprez czasowych typu "wesołe miasteczko"
- B8b. Budynek zaplecza (wypożyczalnia piłek, sanitariaty, ochrona) dla placu sportowego (ew. Skateparku) dostosowany formą do placu. Najlepiej obsypany ziemią z niską roślinnością (jak najmniejsza ingerencja w widok skały Szlakowiska).
- B9. Boisko do siatkówki
W miejscu dawnego boiska - obecnie zapuszczonego i za budynkiem Starostwa Powiatowego. W otoczeniu wysokiego drzewostanu.
- B10. Saneczki
- B10a. Trasa saneczkowa, w zimie wykorzystująca ścieżkę rowerową. Zaczyna się przy wąwozie (największy spadek ścieżki), kończy poszerzeniem w dolnej części Szlakowiska. Łagodny spadek (np. spacery, kuligi dla najmłodszych). Profil trasy przedstawiono na jednej z plansz
- B10b. Stok Saneczkowy - między budynkiem Starostwa Powiatowego, a terenem przyszłej inwestycji mieszkaniowej. Niewielkie wyprofilowanie nierówności. Koniec przy trasie saneczkowej
- B10c. Stok Saneczkowy - w dolnej części Szlakowiska. Niewielkie wyprofilowanie nierówności. Koniec przy trasie saneczkowej
- B11. Kolejka wąskotorowa.
Projekt przewiduje przynajmniej rezerwę terenu na odbudowę kolejki wąskotorowej łączącej Wielki Piec ze Szlakowiskiem. Przebiega po śladzie dawnej kolejki z możliwą modyfikacją jej dawnego przebiegu - "rundą honorową" wokół placu sportowego
- B12. Parking.
Wykonanie "zielonego" z kratki typu "aero" (spełniającą nawet wymagania strażackie) lub ażurowych płyt betonowych.
W przypadku zapotrzebowania, możliwość wybudowania obiektu obsługi turystyki lub sportu (z zachowaniem programu parkingowego) wykorzystującego tarasowe ukształtowanie terenu.
- B13. Pawilon gastronomiczny na tarasie dolnego wyniesienia Szlakowiska. Wykorzystuje istniejący betonowy fundament).
- B14. Teren preferowanej inwestycji o charakterze usługowym (zalecana obsługa turystyki).
C - otoczenie SCK
Zadanie ogólne: "Prześwietlenie" terenu z wycięciem słabych i młodych gatunków drzew.
- C1. Ogród geometryczny.
Renowacja założenia (chodniki, strzyżona zieleń, fontanna), lokalizacja akcentu architektonicznego w dolnej części założenia
- C2. Obiekt kubaturowy za budynkiem SCK, wykorzystujący ukształtowanie terenu.
Dolny poziom dostępny bezpośrednio z poziomu ulicy - zaplecze dla SCK; górny poziom dostępny bezpośrednio z poziomu ulicy - parking dla gości SCK. W rezultacie - górna płyta nie będzie wyżej jak istniejący mur oporowy za Domem Kultury SCK.
Istnieje możliwość dodatkowej kondygnacji parkingowej w przypadku zapotrzebowania.
- C3. Teatr letni wykorzystujący zagłębienie w stoku.
Realizacja do dyskusji w miarę zapotrzebowania. Sytuowany na poprzecznej osi kompozycyjnej założenia ogrodowego C1. W ramach inwestycji chodniki obsługujące teatr.
D - teren przy Szkole Podstawowej nr 9
K - zadania komunikacyjne (propozycje do dalszych analiz)
- K1. Rondo u zbiegu Alei Armii Krajowej i ul. Na Szlakowisku;
- K2. Rondo u zbiegu ul. Marsz. J.Piłsudskiego i ul. Na Szlakowisku z nowym wjazdem na parking obsługujący Muzeum Przyrody i Techniki na Wielkim Piecu;
- K3. Parking przy północnym wejściu do Muzeum Przyrody i Techniki.
S - zadania specjalne (propozycje do dalszych analiz)
Projekt wskazuje obszary wymagające negocjacji z wlaścicielami terenów, które powinny zmienić swoją funkcję lub usprawnić połączenia z parkiem oraz korzystne lokalizacje droższych rozwiazań - do dalszych analiz, w przypadku potrzeby i zabezpieczenia środków finansowych.
- S1. Teren po dawnej bazie autobusowej - obecnie warsztaty samochodowe.
Obszar przekształceń funkcjonalnych - preferowana zabudowa mieszkaniowa z wbudowanymi usługami.
- S2a. Teren supermarketu.
Usprawnienie przejścia z rejonu ronda w kierunku Parku (bliskość Amfiteatru).
- S2b. Teren supermarketu.
Wykorzystanie w powiązaniu z sąsiednimi terenami (zadbany teren Nadleśnictwa, przemiany na terenie S1).
- S3a. Lokalizacja kładki wykorzystująca zagłębiony przebieg ul. T.Krywki.
- S3b. Lokalizacja kładki wykorzystująca podwójny wąwóz dawnej kolejki wąskotorowej.
- S3c. Lokalizacja kładki z poziomu pasażu ul. S.Staszica nad Aleją Armii Krajowej w kierunku Szlakowiska.
PLANSZE PRACY KONKURSOWEJ
PLANSZA nr 1
Plansza zagospodarowania przestrzennego w skali 1:1000 (wszystkie rysunki i ich fragmenty są pomniejszone na potrzeby prezentacji w internecie).
FRAGMENT PLANSZY nr 1
Fragment przedstawiający północną część Starego Parku. Widoczne nowe planowane rondo, nowe zejście do parkowego wąwozu oraz teren przeznaczony pod Park Rowerowy.
FRAGMENT PLANSZY nr 1
Fragment przedstawiający środkową część Starego Parku. Z ogrodem Jordanowskim, Mini ZOO i placykiem w pobliżu ul. T. Krywki
FRAGMENT PLANSZY nr 1
Fragment planszy przedstawiający lokalizację amfiteatru. Propozycja lokalizacji ścianek wspinaczkowych i skateparku.
FRAGMENT PLANSZY nr 1
Zespół sportowy za budynkiem Straży Pożarnej.
PLANSZA nr 2
Plansza ukazująca wkomponowanie amfiteatru oraz wizualizacje okolicy Szlakowiska.
FRAGMENT PLANSZY nr 2
Plan nowego amfiteatru.
FRAGMENT PLANSZY nr 2
Przekrój przez amfiteatr z widokiem na główne wyniesienie Szlakowiska.
FRAGMENT PLANSZY nr 2
Widok od południowego wschodu. Na pierwszym planie budynek Starostwa Powiatowego.
FRAGMENT PLANSZY nr 2
Widok od północy.
FRAGMENT PLANSZY nr 2
Widok na zespół sportowy przy Straży Pożarnej.
PLANSZA nr 3
Plansza ze schematami i przekrojami.
FRAGMENT PLANSZY nr 3
Schemat realizacyjny w raz z numeracją poszczególnych zadań.
FRAGMENT PLANSZY nr 3
Schemat komunikacyjny.
3. POKONKURSOWY KOMENTARZ AUTORSKI
Do zadań projektantów biorących udział w konkursie było uwzględnienie, pogodzenie lub dyskusja z pomysłami i programem przedstawionym w warunkach konkursu i Lokalnym Programie Rewitalizacji oraz jego rozmieszczenie na terenie opracowania. W niniejszej pracy uwzględniono program zawarty w warunkach konkursu (wykluczając dyscyplinę Street Ride z Parku Rowerowego). Zrezygnowano z pomysłu wielkości amfiteatru - 10 tys. widownia wg wytycznych LPR.
Z ważniejszych propozycji rozszerzających program konkursu wymienić należy mini ZOO i kolejkę wąskotorową, a z zadań komunikacyjnych zakończenie ulicy Na Szlakowisku rondami.
Mimo, że nastąpił wybór koncepcji zagospodarowania, pracowanie konkursowe jest dopiero drugim - małym - krokiem w procesie rewitalizacji tego fragmentu miasta. Pierwszym - nieco większym - było opracowanie Lokanego Programu Rewitalizacji.
Dalsze prace (zakres i tempo) nad rewitalizacją starachowickiego parku mieszkańcy będą mogli ocenić w następnych wyborach samorządowych.
Prawdopodobnie pierwszą inwestycją porządkującą tą przestrzeń będzie zakwalifikowany w pierwszym etapie rewitalizacji zespół sportowy przy Państwowej Straży Pożarnej (należy docenić inicjatywię i determinację starachowickiej Straży). Na konferencji prasowej podsumowującej konkurs Prezydent Miasta jako priorytetową inwestycję wskazał amfiteatr, co wiąże się z już zabezpieczonymi środkami pieniężnymi na dalsze prace projektowe. W związku z wyborami do władz samorządowych dalsze i szczegółowe decyzje będą w gestii nowej Rady i Zarządu Miasta.
Autor wyraża przekonanie, że nic nie stoi na przeszkodzie by opracowanie konkursowe było doskonalone. W projekcie tym, powinny być dokonywane zmiany wynikłe z zapotrzebowania (i etapowania inwestycji) Urzędu Miasta w Starachowicach oraz wynikłe z konsultacji społecznych i poprawek autorskich. Autor również ma nadzieję, że współpraca z Urzędem Miasta przy rewitalizowaniu starachowickiego parku nie zakończyła się wraz z przekazaniem pracy konkursowej.