Obwodnice – i co dalej? | poznaj.starachowice /blog

Zanim przejdę do sedna, pora usystematyzować wiedzę i „stan posiadania”, bo jedne „sprawy” idą szybciej, drugie wolniej. Zaczynam od drogi krajowej 42.

Temat obwodnicy Wąchocka poruszyłem w kontekście konsultacji do Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2015-2023. W styczniu 2015 miały miejsce konsultacje, stąd powyższy apel (ukazał się również w Tygodniku Starachowickim). Na początku marca na stronach ministerstwa ukazały się dokumenty stanowiące raport i ustosunkowanie się do udziału społeczeństwa w programie rozwoju polskich dróg. W odniesieniu do odcinka dogi 42 informacja brzmiała:

Uwaga częściowo nieuwzględniona (w zakresie odc. dk 42 Skarzysko Kamienna – Rudnik z wyłączeniem obw. Wąchocka).
Celem jest dokończenie budowy w Polsce spójnej sieci autostrad i dróg ekspresowych. Z tego względu – poza obwodnicami miast – na listę zadań inwestycyjnych wpisane zostały przedsięwzięcia polegające na budowie nowych odcinków dróg klasy A i S, tj. autostrad i dróg ekspresowych. Ich pełny system określony został w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 15 maja 2004 r. w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych (Dz.U. z 2004 r., Nr 128, poz. 1334 z późn. zm.).
Zadanie polegające na budowie obw. Wąchocka, z uwagi na zapisy Kontraktu Terytorialnego dla województwa świętokrzyskiego, będzie przedmiotem dalszych analiz Ministerstwa.

Raport sporządzony trochę po bałaganiarsku, widać, że na szybko, bo w pewnym miejscu napisano o obwodnicy Parszewa. No, ale ważne, że temat będzie poruszany, choć trzeba przyznać, że to będzie trudne zadanie, bo w analogicznej sytuacji znalazło się szereg inwestycji z całej Polski. Lobbing starachowicki musi być silny.

Z podsumowania wniosków, wynika również, że w sprawie „czterdziestki dwójki” wpłynął jeden wniosek od parlamentarzysty, 4 od jednostek samorządu, 2 – TYLKO 2 – od firm i 92 od osób fizycznych.

Następnym krokiem w działaniu są konsultacje społeczne Prognozy oddziaływania na środowisko projektu PBDK 2014 – 2023, która to właśnie teraz, na początku czerwca, została udostępniona.

Natomiast decyzja i zatwierdzenie programu budowy dróg będzie miała w okolicach sierpnia lub września (wcześniej mówiono, że jeszcze w pierwszej połowie roku) i będzie elementem gorącego czasu kampanii wyborczej wyborów parlamentarnych.

Więcej informacji na stronie ministerstwa, po wybraniu odpowiedniej zakładki.

Na chwilę zatrzymam się na jednym z dokumentów dołączonych do Prognozy oddziaływania na środowisko. Otóż została załączona tabela z przewidywanym natężeniem ruchu na odcinkach będących tematem analiz. Zamieszczam ją okrojoną z dróg ekspresowych i autostrad. W niektórych przypadkach wyniki są zaskakujące.

Przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę (co potwierdza zestawienie z mojego wcześniejszego apelu), że odcinek wąchocki nie jest – a czasami takie głosy się pokazywały w kontekście opóźniania budowy – odcinkiem o bardzo małym natężeniu ruchu. Jest wiele obwodnic, i to z oficjalnie zatwierdzonej oraz o „lepszym teoretycznie statusie” i lobbingu, które takowe natężenie mają mniejsze. A z naszego, świętokrzyskiego podwórka wyróżniam dwie pozycje – obwodnicę Morawicy, która jest porównywalna ruchowo ale bardziej lansowana oraz łącznik kolejnego etapu Zagłoby w Ostrowcu, który to – moim zdaniem – dziwnym trafem znalazł się na liście inwestycji GDDKiA (ostatni wykonany etap Zagłoby nie był związany finansami z drogami krajowymi ani wojewódzkimi).

Przy okazji rozwinę myśl, którą sygnalizowałem w 2007 roku. Mimo sporego ruchu, obwodnicę Wąchocka można byłoby z powodzeniem realizować nie – jak założono – dwujezdniową, ale jedno-jezdniową, co raz bardziej popularnym i bezpiecznym rozwiązaniem 2+1. Myślę, że można byłoby sporo zaoszczędzić – co mogłoby być dodatkowym argumentem w lobbingu na rzecz finansowania. Pytanie tylko, jak taka zmiana miałaby się do ponownego przetargu (pewnie musiałaby być typu „aktualizuj projekt i buduj”). Mam do tego wątku konkretniejsze informacje – może kiedyś indziej uda mi się coś skrobnąć.

Dwa akapity wyżej udało mi się zejść na poziom dróg wojewódzkich. Więc…

Jesienią ubiegłego roku nastały wybory samorządowe i władze województwa dostrzegły w końcu to, co poruszane było przy okazji koncepcji przedłużenia 747 do 42, że rejon Starachowic ostatnimi latami to istna posucha inwestycyjna. O koncepcji DW 747 na blogu zamieściłem dużo informacji na ten temat. Podsumowanie co się działo do sierpnia 2014 r. zawarte jest w tym wpisie. Już w trakcie prezentacji i rozmów był sygnał, że jedna z części składowych idei drogi 747 – w postaci północno-zachodniej obwodnicy Starachowic może szybko doczekać się realizacji. Padły obietnice przedwyborcze, kandydat na prezydenta Starachowic, popierany przez marszałka województwa – Marek Materek w jednym z najważniejszych punktów swojego programu miał realizację obwodnicy.

Wynik wyborów potwierdził, że w aspekcie dróg wojewódzkich nadchodzą lepsze czasy dla Starachowic. Po wyborach nastąpiły potwierdzenia realizacji inwestycji, a z końcem lutego Świętokrzyski Zarząd Dróg Wojewódzkich ogłosił przetarg na Opracowanie Studium Wykonalności z Koncepcją oraz uzyskanie decyzji środowiskowej i opracowanie Programu Funkcjonalno-Użytkowego dla obwodnicy w ciągu drogi 744.

W marcu, w toku dyskusji na jednym ze starachowickich forów pisałem m.in. o przebiegu, bowiem z początkowych materiałów wynikało, że obwodnica zacznie się od obecnego przebiegu drogi 42. Z jednej strony zrozumiałe, bo planowana droga 42, jak na początku można przeczytać jest ciągle planowaną, ale jednak warto mieć na uwadze to, żeby docelowo obie obwodnice się sensownie spięły.

W tamtym okresie, przygotowałem małą analizę lokalizacyjną z uwzględnieniem planowanej infrastruktury na obwodnicy Wąchocka oraz topografii terenu na południe od obecnej drogi 42, którą poniżej przedstawię. A swoją drogą mam nadzieję, że autorzy oraz zamawiający linkowanego wyżej opracowania również będą mieć na uwadze takie uwarunkowania.

Do jakich wniosków można zatem dojść?

Na końcowym (albo początkowym, zależy jak patrzeć) odcinku obwodnicy Wąchocka, czyli Rataje – Wygoda projektanci (przypomnę jest decyzja środowiskowa i pozwolenie na budowę) uznali, że nie będzie skrzyżowania. Zatem powiatowa droga Wąchock – Wykus – Siekierno przejdzie wiaduktem nad obwodnicą. Następnie, w kierunku Starachowic, teren jest tak ukształtowany że początkowo, zgodnie z niweletą drogi, przebieg będzie w wykopie, a po minięciu wąwozów, na nasypie zejdzie się z istniejącą DK 42 przy granicy Starachowic. Konfiguracja terenu i spadek drogi ukształtuje się tak, że będzie na tym odcinku ekologiczne przejście pod drogą oraz wiadukt na obecnie polnej dróżce między Wygodą a przysiółkiem Stary Dwór. Cieszy fakt, że akurat w tym miejscu znajdzie się przejście ekologiczne. Ten rejon to jest jedno z dwóch miejsc gdzie praktycznie stykają się dwa wielkie kompleksy leśne: Puszcza Iłżecka i Świętokrzyska.

Planowana końcówka obwodnicy 744 zaplanowana została jako dojście prostopadłej do DK 42 linii od wylotu dawnej bocznicy kolejowej do FSC przez dolinę Kamiennej. Takie poprowadzenie drogi, co prawda trafia w lukę przydrożnej zabudowy, ale jednocześnie po drugiej stronie ulicy (za składem budowlanym) znajduje się stroma skarpa. Hipotetyczne dalsze przedłużenie „celuje” w obwodnicę Wąchocka na odcinku między wiaduktem w Ratajach, a przejściem ekologicznym.

Po analizie doszedłem do wniosku, że rozwiązaniem w takiej sytuacji byłoby odgięcie obwodnicy (DW 744 – czyli tej, która jeszcze nie została porządnie narysowana na mapach) w kierunku Wygody i tego wiaduktu, którego docelowe istnienie można wykorzystać na węzeł obwodnic. W tym miejscu obwodnica Wąchocka jest już niżej, choć bliżej doliny – skarpa jest mniej stroma, aczkolwiek po zbadaniu rzędnych wysokości wiaduktu i istniejącej DK42 pochylenie podłużne tego łącznika kształtowałoby się w okolicy 9-10%. Taki przebieg „schodzi” również z linii Zarżnięta Góra – wąwóz zakończony przejściem ekologicznym pod obwodnicą Wąchocka.

W tej chwili (przełom maja i czerwca) projektant przedstawił pierwsze trasy przebiegu. Informował o tym prezydent Marek Materek. Choć nie jest przesądzony dokładny przebieg i wiem, że przedłużenie obwodnicy do obwodnicy będzie opracowywane, niepokoi mnie lokalizacja końca przy składzie budowlanym, i czy nie będzie to powodem dodatkowych problemów…

Więcej ilustracji na końcu wpisu.

Ale to nie wszystko. Planowanie nie powinno się odbywać na zasadzie ” jest kasa – to budujemy”. Jak dobrze pójdzie w okolicach 2019 roku będzie jedna obwodnica a w 2023 – druga. Planowanie układu drogowego w Starachowicach jest bolączką od lat. I miasto – moim zdaniem – latami nie było przygotowane do systematycznego rozwoju układu komunikacyjnego. Nie miejsce i czas, żeby badać ten wątek (zainteresowanym przypominam artykuł z Tygodnika Starachowickiego, w którym własną refleksję na ten temat przy okazji remontu dróg powiatowych w mieście). Pojedynczy zryw inwestycyjny to budowa (17-letniego już) wiaduktu oraz łącznik Kopalnianej do al. AK (przez teren boiska szkolnego). Do początków 2015 roku poza drogą krajową (odwlekaną w czasie) i wojewódzką (w końcu wywalczoną) nie było żadnych planów inwestycyjnych związanych z budową odcinka nowej drogi. Dopiero w tym roku starostwo powiatowe, w porozumieniu z miastem planuje budowę nowej ulicy od Szkolnej (przy Iglastej) do Batalionów Chłopskich (za szpitalem). W końcu na Bugaj i do tak strategicznego obiektu jak szpital nie będzie trzeba jeździć jedyną trasą dojazdową. Uważam jednak, że to za mało. I nie chodzi o to, że już trzeba budować kolejne drogi. Fundusze na dofinansowanie są mniejsze, a za niezrozumiałą akceptacją władz rządowych i również europejskich, dla ośrodków powiatowych takich jak Starachowice – praktycznie minimalne). Chodzi o określenie priorytetów i przygotowanie dokumentacji, tak, żeby można było ją spożytkować (i lobbować przy każdej okazji) w przypadku nagłych oszczędności albo możliwości „wciśnięcia” na którąś z list – tak jak to uczyniono w Ostrowcu, o którym wspomniałem w pierwszej części wpisu (choć tam dokumentacji nie ma – ale jest nośne hasło: domknięcie układu drogowego). A w Starachowicach – póki co nie ma co domykać: fizycznie i mentalnie – bo się o tym głośno nie mówi. Choćby o połączeniu Słoneczna/Żeromskiego – NMP, czy „NowoMiodowej” na Lubiankę.

Jak zwykle zjeżdżam z obwodnic na jakieś boczne ulice :)

Zatem, po 2020 roku punktem zaczepienia będzie nowy układ drogowy, który docelowo, trzeba będzie rozwijać. Nie odkryję Ameryki, że obwodnicę północno-zachodnią można przedłużyć. Takie ogólnikowe plany są już od dawna (np. jeden ze slajdów tej prezentacji). W nowej rzeczywistości po 2020 roku, mając wiedzę jakie będzie podejście i możliwości finansowania przez GDDKiA, trzeba będzie się zastanowić (przykładowo) czy bardziej opłacalną przez zarządcę dróg krajowych i ministerstwo oraz dla samych Starachowic będzie kontynuacja północnej obwodnicy jako droga krajowa (z uwzględnieniem wykorzystania dobrej i prostej drogi powiatowej do Lubieni).

Drugi odcinek – to kontynuacja obwodnicy północno-zachodniej od Wygody w kierunku południowych osiedli Starachowic. Oczywiście nie jako obwodnica, ale szybki i przyzwoity dojazd do drogi 42 i dzielnicy przemysłowej. W przypadku włączenia obwodnicy w obwodnicę przy planowanym wiadukcie połączenie do przedłużenia Nowowiejskiej w Ratajach jest logiczne i proste.

A teraz pakiet mapek ilustrujących tematy poruszone wyżej.

Obwodnica północno-zachodnia (DW 744):